Leen den Besten

Leendert den Besten, theoloog, godsdienstfilosoof, historicus en schrijver, is geboren op 4 juli 1946 te Goudriaan. Vanaf 1968 was hij onderwijzer. In 1970 ging hij oude talen (Grieks en Latijn) studeren, en vanaf 1972-1981 studeerde hij theologie, waarbij hij zich specialiseerde in theologie van de godsdiensten, pastoraat en godsdienstfilosofie. Gedurende zijn studieperiode was hij leraar bij het voortgezet onderwijs (1971 en 1972), lid van de faculteitsraad, lid van het dagelijks bestuur van de Theologische Faculteit en studenten-assistent. Ook had hij in deze tijd bestuursfuncties bij landelijke kerkelijke organen en een pastorale taak bij een kerkelijke gemeente. Bovendien verrichtte hij onderzoek voor 'Kerk en Wereld'. Na zijn doctoraalstudie afgerond te hebben, werd hij op 14 februari 1982 als predikant verbonden aan de Hervormde Gemeente te Lemelerveld. Vanaf 10 september 1989 tot 21 april 2013 was hij als predikant werkzaam in de Protestantse Gemeente te Zevenaar.
Op diverse fronten in de kerkelijke organisatie was hij actief en wel als lid van een provinciale diaconale commissie, als docent aan de opleiding ‘theologische vorming voor gemeenteleden’, als lid van de generale synode van de Nederlandse Hervormde Kerk, als lid van het breed moderamen van de classis Doetinchem en als visitator provinciaal in de Protestantse Kerk in Nederland. Hij publiceerde regelmatig over maatschappelijke, theologische, godsdienst filosofische en cultuur- en kerkhistorische onderwerpen.
Zie voor zijn bibliografie: https://independent.academia.edu/LeendenBesten
Zie voor artikelen over onder andere gebruiken in de kerk, het kerkelijk jaar, de Bijbel, maatschappelijk vragen, enzovoort: https://pkn.kerkenzevenaar.nl/artikelen
Bibliografie Leen den Besten
Naast meer dan 1000 artikelen schreef hij diverse boeken en brochures. Deze zijn in te zien en/of te lenen bij de Koninklijke Bibliotheek (te vinden onder de naam: Besten, Leen den)
A. Boeken
- Leerling en getuige zijn. Als christen leven, Amersfoort: Echo, 1977, 108 p., 2e druk 1980.
- Evangelisatie, Apostolaat, Zending, 122 p., Woerden 1977.
- Samen met F.N.M. Nijssen: In het centrum van de aandacht. Over stiltecentra, pastorale winkels, informatiecentra als vorm van missionaire dienst, 186 p., ’s-Gravenhage: Boekencentrusm 1978.
- Zending in beweging, 50 p., Woerden 1979.
- De éne Naam. Over religie en openbaring in de theologie van Karl Barth, 65 p., Woerden 1980.
- Bibliografie over de verhouding van christendom en de andere godsdiensten, 123 p., Woerden 1980.
- Visies op de verhouding van christendom en de andere godsdiensten, 202 p., Woerden 1980.
- Verandering in oordeel over de verhouding van christendom en de andere godsdien¬sten, 200 p., Woerden 1980.
- De absoluutheid van het christendom als filosofisch en theologisch probleem, 84 p., Woerden 1981.
- Eén en ander, 47 p., Zevenaar: Melior Producties 1996.
- Gevangenen van het verleden. Oorlog op de Balkan, 664 p., Zevenaar: Melior Producties, 2000.
- Iconen. Van symbool tot voorwerp van aanbidding, Zevenaar: Melior Producties, 2000, 112 p., 2e vermeerderde uitgave 2002.
- Het kruis van de Hugenoten, 52 p., Zevenaar: Melior Producties, 2003.
- In naam van God. Kruistocht van en tegen fundamentalisten, 256 p., Budel: Damon, 2003.
- (red.) …hij sprak en zeide… Liber amicorum aangeboden aan Jan van der Stouw, 114 p., Zevenaar: Melior Producties, 2004.
- De bijbel vertaald en geïllustreerd, 155 p., Zevenaar: Melior Producties, 2004.
- Het uitgelezen boek. De bijbel in Nederland, 260 p., Zoetermeer: Boekencentrum, 2005.
- Historie van de Ontmoetingskerk te Zevenaar, 57 p., Zevenaar: Melior Producties, 2006.
- Piëtisme: de weg van eenzame vromen. Theologische en cultuurhistorische achtergronden van Jan Siebelinks roman ‘Knielen op een bed violen’, 50 p., Zevenaar: Melior Producties, 2006.
- Van animisme tot ietsisme. Religie in de westerse samenleving, 384 p., Amsterdam: Boom, 2007.
- De weg van eenzame vromen. Vreemdelingschap in de lijn van het Piëtisme en de Nadere Reformatie. Theologische en cultuurhistorische achtergronden van Jan Siebelinks roman ‘Knielen op een bed violen’, 173 p., Zoetermeer: Free Musketeers, 2009.
- Woord voor woord. Preek van Johannes Petri van Sinderen bij de ingebruikname van de gereformeerde kerk te Zevenaar en enkele lofdichten, 85 p., Zevenaar: Melior Producties, 2010.
- Steen voor steen. De bouw van een protestantse kerk te Zevenaar. Aanbevelingsbrieven voor het houden van een collecte voor de bouw, bestek en andere documenten, 56 p., Zevenaar: Melior Producties, 2010.
- Driehonderdvijftig jaar kerk aan de Markt te Zevenaar, 50 p., Zevenaar: Melior Producties, 2010.
- Leven op de bonnefooi, 280 p., Zoetermeer: Free Musketeers, 2011.
- Illusie of verlichting? Kritiek op en betekenis van religie, 543 p., Vught: Skandalon, 2011.
- Kerk aan de Markt. Ontmoetingskerk te Zevenaar, 142 p., Zevenaar: CVZ, 2011.
- Tussen lot en keuzevrijheid. Niet gewenste en gewenste veranderingen, 292 p., Zoetermeer: Free Musketeers 2012.
- Zevenaarse dominees 1611-2011 (met bibliografie L. den Besten), 100 p., Zevenaar 2012; Digitale, herziene en uitgebreide editie (zonder bibliografie L. den Besten), 109 p., Zevenaar: CVZ, 2014.
- Mode en geloof bij het dragen van een baard, 62 p. Zevenaar: Melior Producties 2013.
- Sprekende minderheid. Vier eeuwen protestantse geloofsgemeenschap te Zevenaar, 330 p., Zevenaar: CvZ, 2013. Digitale, herziene editie, 330 p., Zevenaar: CvZ, 2014.
- Franz Rosenzweig: filosoof van de liefde. Introductie en bibliografie, 70 p., Zevenaar: Melior Producties, 2014.
- Kerkelijk jaar. Van feest tot feest, 109 p., Zevenaar: Melior Producties, 2014.
- Job in het slop, 106 p., Zevenaar 2014.
- (red.) Niet te vergeten… Angerlo, Giesbeek en Lathum in de Tweede Wereldoorlog, 133 p., Zevenaar: CvZ 2015.
- De Moslimbroederschap en de utopie van islamisten, 378 p., Soesterberg: Uitgeverij Aspekt 2015.
- Gimborn – Pelikan. Een wereldspeler in Zevenaar, 178 p., Zevenaar: Cultuurhistorische Vereniging Zevenaar, 2015.
- Religie en geweld, 85 p., Zevenaar: Melior Producties, 2015.
- Nederlandstalige Bijbeluitgaven, deel 1, Negende tot en met de zestiende eeuw, 132 p. Zevenaar: Melior Producties, 2016.
- Nederlandstalige Bijbeluitgaven, deel 2, Zeventiende eeuw tot heden, 126 p. Zevenaar: Melior Producties, 2016.
- Red. samen met Emile Smit: Grenspassages. Het Gelders-Kleefse grensgebied voor en na de grensregeling van 1816-1817 / Grenzgänge. Das geldrisch-klevische Grenzgebiet vor und nach der Grenzregulierung von 1816-1817, 192 p., Huissen: Historische Kring Huessen, Emmerich: Emmericher Geschichtsverein, 2017.
- Van zegel tot kerkzegel en kerkelijk zegel, 58 p., Zevenaar: Melior Producties, 2017.
- Jezus verbeeld, deel 1, Van godenzoon tot mensenkind, 295 p., Zevenaar: Melior Producties, 2017.
- Groessense pastoor Jacob Vallick op de drempel van de nieuwe tijd, 310 p., Zevenaar: Melior Producties, 2017
- Andreas Masius(1514-1573). Erasmiaan in woelige tijden, 589 p., Zevenaar: Melior Producties, 2017.
- De relatie tussen kunst en religie, 66 p., Zevenaar: Melior Producties, 2018.
- Het hoogste lied. Leeswijzen van de Bijbel geïllustreerd aan Hooglied, 116 p. Zevenaar: Melior Producties, 2018.
- Een humaan armoedebeleid, 43 p., Zevenaar: Melior Producties, 2018.
- Religieus pluralisme in christelijk perspectief, 182 p., Zevenaar: Melior Producties, 2018.
- Tijd verglijdt. Denken over en verbeelden van tijd en tijdelijkheid, 180 p., Zevenaar: Melior Producties, 2018.
- Waandenkbeelden. Het kwaad geprojecteerd op duivels en heksen, 250 p., Zevenaar: Melior Producties, 2018; 2e editie, 2020.
- In de verdediging. Episoden uit de geschiedenis van het christendom, 393. p., Zevenaar: Melior Producties, 2019.
- Het zesde gemeentehuis van Zevenaar, 1e editie 79 p.; 2e editie 90 p., Zevenaar: Melior Producties, 2019; 3e editie 95 p., Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- Hugenoten en hun kruis, 1e editie 30 p; 2e, geïllustreerde editie 91 p., Zevenaar, Melior Producties, 2019.
- Grensstation Zevenaar, 89 p., Zevenaar: Melior Producties, 2019.
- Prediker en het begrip vanitas, 72 p., Zevenaar: Melior Producties, 2019.
- Stadsboerderij Huis Sevenaer, 43 p, Zevenaar: Melior Producties, 2019; 2e editie, 53 p., 2020.
- Is religie nog van betekenis? 45 p., Zevenaar: Melior Producties, 2019
- Tot welzijn. Reflectie op het mens-zijn, 155 p. Zevenaar: Melior Producties, 2019.
- Kleur en samenklank. Een blik in de geschiedenis van ‘het stedeke’ Zevenaar en de dorpen Aerdt, Angerlo, Babberich, Giesbeek, Herwen, Lathum, Lobith, Oud-Zevenaar, Pannerden, Spijk en Tolkamer, 357 p., Zevenaar: Melior Producties, 2019.
- Met geweld schoon schip. Marteling, doodstraf, genocide, 532 p., Zevenaar: Melior Producties, 2019.
- In gesprek, 50 p., Zevenaar: Melior Producties, 2019.
- Zevenaar in beeld, 64 p., Zevenaar: Cultuurhistorische Vereniging Zevenaar / Jumbo Jan Heemskerk, 2020.
- Jezus verbeeld. Deel 2. Een vluchtelingenkind vindt een thuis, 364 p., Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- Jezus verbeeld. Deel 3. Begin van openbaar optreden, 203 p., Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- Jezus verbeeld. Deel 4, Tekenen van een nieuwe wereld, 221 p., Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- Jezus verbeeld. Deel 5, Verwijzingen naar een diepere realiteit, 130 p., Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- Juvenaat Sint Stanislaus, 40 p. Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- Jezus verbeeld. Deel 6, Genezingen en exorcismen, 337 p. Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- Even aan de vergetelheid onttrokken. Boeken en artikelen over de gemeente Zevenaar, 298 p, Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- Jezus verbeeld. Deel 7. Opwekking van Lazarus, 390 p., Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- Zevenaar belicht, 68 p., Zevenaar: Cultuurhistorische Vereniging Zevenaar / Jumbo Jan Heemskerk, 2020.
- Racisme. Een ideologisch machtsinstrument, 106 p., Zevenaar: Melior Producties, 2021.
- Voor ons soort alleen. Racistische politieke partijen in Europa, 579 p. Zevenaar, Melior Producties, 2021.
- In vrijheid onderweg. De context van Zevenaar 1945-2020, 250 p., Zevenaar, Melior Producties, 2021
- Weerbaar en kwetsbaar. Vijfhonderd jaar kerk en parochie in Zevenaar, 179 p., Zevenaar: Melior Producties, 2021
- Alles gaat voorbij. Lotgevallen van de parochie en kerk in Giesbeek, 110 p., Zevenaar, Melior Producties, 2021.
- Populisme is geen marginaal verschijnsel, 38 p., Zevenaar: Melior Producties, 2022.
- Vonken verleden hier gezaaid. Sint-Martinuskerk te Herwen & Aerdt en haar kerk, 225 p., Zevenaar: Melior Producties, 2022.
- Religie en tolerantie, 100 p., Zevenaar: Melior Producties, 2022.
B. Brochures
- Anders thuis. Verslag van een reis naar Mátészalka 26 april - 1 mei 1996, 30 p., Zevenaar 1996.
- Gezonde gemeente – gezonden gemeente, 52 p., Zevenaar 1996.
- Wat is scientology? Een kerk, een sekte of een fascistoïde club?, 45 p. Zevenaar 1997.
- Een oud verhaal. Genesis 4 vertaald en toegelicht, 69 p., Zevenaar 1998.
- Avondmaal en eucharistie de eeuwen door, 58 p., Zevenaar 1999.
- Vergeving: een creatieve daad, 41 p., Zevenaar 1999.
- Behoud van eigen identiteit in een pluralistische cultuur. De actualiteit van Daniël 1, 57 p., Zevenaar 2000.
- Tegen wil en dank. Jeremia 1:1-10 vertaald en toegelicht, 31 p., Zevenaar 2001.
- De balk en de splinter. Lucas 6:39-49 vertaald en toegelicht. Gedachten over kritiek, het kwaad en vooroordelen, 38 p., Zevenaar 2001; herziene en aangevulde editie, 41 p., Zevenaar 2015.
- Verandering uit uitdaging voor kerk en samenleving, 39 p., Zevenaar 2001.
- Horen, gaan, zien. Genesis 11:27-12:8 vertaald en toegelicht, 26 p., Zevenaar 2001.
- Verwijdering tussen joden en christenen, 27 p., Zevenaar 2002.
- Fundamentalisme. Een complex modern verschijnsel, 51 p., Zevenaar 2003.
- Opstaan, zien, te hulp schieten. Exodus 1:11-25 vertaald en toegelicht, 35 p., Zevenaar 2003.
- Wie nakomt gaat voorop. Lucas 14:1-14 vertaald en toegelicht, 25 p., Zevenaar 2004.
- De kunst van het vertalen, 26 p., Zevenaar 2004.
- Brief van een tegenspreker, Jeremia 29:1-14 vertaald en toegelicht, 29 p., Zevenaar 2006.
- Bevrijding van schuld, 50 p., Zevenaar 2008.
- Recent verschenen opperwezen. Over de steeds grotere macht van de informatie- en communicatietechnologie, 32 p., Zevenaar 2010.
- Kwaliteit van leven. Overwegingen bij zorg ten leven en zorg ten dode, 44 p, Zevenaar 2011.
- Ezechiël; een bewogen profeet, 24 p., Zevenaar 2012.
- Openbaring: een geheim-zinnig boek, 54 p., Zevenaar 2012.
- Islamisten en hun islamitische staat, 35 p., Zevenaar 2015.
- Joodse medeburgers in de Liemers, 36 p., Zevenaar 2017.
- Ontmoetingskerk. Protestantse kerk te Zevenaar, 26 p., Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- Gimbornhof: een oase van rust, 32 p. Zevenaar: Melior Producties, 2020.
- De nalatenschap van Pelgrom: Enghuizen en de Pelgromstichting, 35 p., Zevenaar: Melior Producties, 2020.
C. Bijdrage aan boeken
- ‘Troost door aandachtig er-zijn’, in: L. den Besten, red., … hij sprak en zeide… Liber amicorum aangeboden aan Jan van der Stouw, Zevenaar: Melior Producties 2004, 94-114.
- ‘Worstelen met de vreemdeling’, in: Jeanette Galjaard, red., De betekenis van de vreemdeling voor de religieuze identiteit, Gorinchem: Uitgeverij Narratio, 2008, 27-38.
- ‘Vuurdoop’: 16 september 1968 – 22 september 1970, in: Honderdvijftig jaar ruimte. Jubileumuitgave van de Rehobothschool, Hardinxveld-Giessendam 2010, 42-44.
- ‘Kom vanavond met verhalen hoe de oorlog is verdwenen’, in: Leen den Besten, red., Niet te vergeten… Angerlo, Giesbeek en Lathum in de Tweede Wereldoorlog, Zevenaar: Cultuurhistorische Vereniging Zevenaar, 2015, 8-12.
- ‘De strijd om te overleven’, in: Leen den Besten, red., Niet te vergeten… Angerlo, Giesbeek en Lathum in de Tweede Wereldoorlog, Zevenaar 2015: Cultuurhistorische Vereniging Zevenaar, 97-132.
- (met Jan Smit) ‘Met huid en haar aanwezig’, in: Lodewijk Winkeler & Jozef Wissink, red., Jan Olde Rikkert. Priester van de nabijheid (1929-2009), Nijmegen: Valkhof Pers, 2015, 44-54.
- ‘Een vlinder die niet terug kon in zijn cocon’, in: Lodewijk Winkeler & Jozef Wissink, red., Jan Olde Rikkert. Priester van de nabijheid (1929-2009), Nijmegen: Valkhof Pers, 2015, 83-103.
- ‘Ontketende oermacht’, in: Perry Pierik, red., Keulen: Kalifaat Light en de Fallout van een conflict, Soesterberg: Uitgeverij Aspekt, 2016, 171-221.
- ‘Zevenaar krijgt stadsrechten’, in: Leen den Besten & Emile Smit, red., Grenspassages. Het Gelders-Kleefse grensgebied voor en na de grensregeling van 1816-1817 / Grenzgänge. Das geldrisch-klevische Grenzgebiet vor und nach der Grenzregulierung von 1816-1817, 192 p., Huissen: Historische Kring Huessen, Emmerich: Emmericher Geschichtsverein, 2017, 8-9.
- ‘Zevenaar wordt centrum van de regio’, in: Grenspassages, a.w., 10-11.
- ‘Duiven als agrarische gemeenschap’, in: Grenspassages, a.w., 14-15.
- ‘Het kerspel Groessen’, in: Grenspassages, a.w., 16-17.
- ‘De loop van de rivier bepaalt Loo’, in: Grenspassages, a.w., 18-19.
- ‘Oud-Zevenaar als bedevaartplaats’, in: Grenspassages, a.w., 22-23.
- ‘Het arme Babberich’, in: Grenspassages, a.w., 24-25.
- ‘Lobith en het Tolhuys’, in: Grenspassages, a.w., 26-27.
- Spijk kampt met overstromingen’, in: Grenspassages, a.w., 28-29.
- ‘Economische ontwikkeling (1). De Liemers in de achttiende eeuw’, in: Grenspassages, a.w.,70-71.
- ‘Economische ontwikkeling (2). De Liemers in de negentiende eeuw’, in: Grenspassages, a.w., 72-73.
- ‘Rooms-katholieken in Zevenaar’, in: Grenspassages, a.w., 90-91.
- ‘Rooms-katholieken in Babberich’, in: Grenspassages, a.w., 92-93.
- ‘Rooms-katholieken in Duiven en Groessen’, in: Grenspassages, a.w., 94-95.
- ‘Rooms-katholieken in Loo’, in: Grenspassages’, a.w., 96-97.
- ‘Rooms-katholieken in Lobith’, in: Grenspassages, a.w., 100-101.
- ‘Rooms-katholieken in Spijk’, in: Grenspassages, a.w., 102-103.
- ‘Protestanten in Zevenaar’, in: Grenspassages, a.w., 106-107.
- ‘Protestanten in Lobith’, in: Grenspassages, a.w., 108-109.
- ‘Protestanten in Duiven’, in: Grenspassages, a.w., 110-111.
- ‘Joodse gemeenschap’, in: Grenspassages, a.w., 114-115.
- ‘Het gildewezen in de Liemers’, in: Grenspassages, a.w., 116-117.
- ‘Het gilde- en schutterswezen in Oud-Zevenaar en Babberich’, in: Grenspassages, a.w., 118-119.
- ‘Het gildewezen in Lobith’, in: Grenspassages’, a.w.,120-121.
- ‘Stedelijke muziekvereniging Zevenaar’, in: Grenspassages, a.w., 126-127.
- ‘Scouting in Duiven’, in: Grenspassages, a.w., 128-129.
- ‘Schutterij Eendracht Maakt Macht in Groessen’, in: Grenspassages, a.w., 130-131.
- ‘Het verenigingsleven in Loo’, in: Grenspassages, a.w., 132-133.
- ‘Verenigingsleven in Lobith’, in: Grenspassages, a.w., 136-137.
- ‘Zevenaar werd een regionaal centrum’, in: Grenspassages, a.w., 162-163.
- ‘Zevenaar gaat samen met plattelandsgemeenten’, in: Grenspassages, a.w., 164-165.
- ‘Duiven’, in: Grenspassages’, a.w., 166-167.
- ‘Groessen / Loo’, in: Grenspassages, a.w., 168-169.
- ‘Babberich’, in: Grenspassages, a.w., 170-171.
- ‘Lobith’, in: Grenspassages, a.w., 174-175.
- ‘Spijk’, in: Grenspassages, a.w., 176-177.
- ‘Reformatie. Protestant en katholiek in de Liemers’ in: Wim van Heugten & Theo Salemink, red., De Liemers. Land van grenzen tussen Rijn en Oude IJssel: IJzerlo, Uitgeverij Fagus, 2019, 204-219.
- (samen met Theo Salemink): ‘Een minderheid in de verdrukking. De joodse gemeenschap in de Liemers’, in: Wim van Heugten & Theo Salemink, red., De Liemers. Land van grenzen tussen Rijn en Oude IJssel: IJzerlo, Uitgeverij Fagus, 2019, 220-227.
- ‘Geëxisteerd, gesproken en gereflecteerd mensbeeld. Over het protestants mensbeeld en de rechten van het kind’, in: Coby de Graaf, red., Kind en recht in filosofie, levensbeschouwing en verhalen, Antwerpen, Apeldoorn: Garant, 2019, 213-265.